طبق گزارش مرکز تحقیقات عفونی و گرمسیری، بیماری دنگ، یکی از مهمترین بیماری های ویروسی که از طریق بندپایان انتقال می یابد محسوب شده و تبدیل به یکی از عمده ترین مشکلات بهداشتی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان شده است.

میزان بروز تب دنگ در سالها و دهه های اخیر بطور قابل توجهی افزایش یافته است. بیماری پیش از این در مناطقی از جهان مانند کشورهای قاره آمریکا و سنگاپور با موفقیت کنترل شده بود، ولی اکنون مجددا بازگشت نموده است. این بیماری ابتدا در کشورهای عربی خلیج فارس مانند امارات و عمان و کشور پاکستان رواج پیدا کرد ولی در ایران نیز ابتدا در هرمزگان و سپس استانهایی دیگر گزارش شده است.

دکتر شبنم طهرانی، عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و گروه بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: طبق اطلاعات کسب شده از مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، آمار ابتلا به بیماری تب دنگی تا ظهر شنبه 26 خرداد 1403 ، 89 مورد گزارش شده است. بخش عمده این میزان ابتلا احتمالا مرتبط با سفرهای هموطنانمان به کشورهای حاشیه خلیج فارس است که به دلیل شرایط جوی و سیل های اخیر، بیماری تب دنگی در آنها طغیان کرده است.  پشه آئدس(Aedes  ) ، عامل اصلی انتقال این ویروس به انسان است. پشه ماده با گزش انسان او را آلوده می کند. این پشه برخلاف پشه مالاریا در طول روز ( بخصوص اوایل صبح و نزدیک غروب قبل از تاریک شدن هوا ) انسان را می گزد.

ویروس در بدن انسان تکثیر می یابد و انسان آلوده منبع اصلی انتقال ویروس به پشه هایی است که هنوز آلوده نشده اند.  فرد آلوده به ویروس  4 الی 5 روز و حداکثر 12 روز بعد از شروع علائم می تواند ویروس را به پشه انتقال دهد.

دوره نهفتگی بیماری 4 الی 10 روز است. بیماری دنگ ممکن است به صورت طیف گسترده ای از آلودگی بدون علامت تا بیماری عفونی علامت دار و وضعیت بدون تب تا شرایط وخیم شامل خونریزی و شوک بروز نماید.

دبیر علمی کنفرانس تب دنگی در ادامه افزود: بیماران در مرحله اول که بین 2 الی 7 روز طول می کشد بطور ناگهانی دچار تب شدید  39الی 40 درجه می شوند. سایر علائم بیماری که شامل سردرد شدید، برافروختگی صورت، قرمزی پوست، درد منتشر بدن، احساس خستگی، درد چشم، فتوفوبی، ضایعات پوستی شبیه سرخجه، درد مفاصل و استخوانها، کاهش اشتها، درد شکم بخصوص طرف راست شکم زیر دنده ها می باشند تهوع و استفراغ شایع است. گاهی هم سرفه خشک و گلو درد، احتقان حلق و ملتحمه دیده می شود.

مرحله دوم ( روز 5 تا 7 بیماری ) بیماران بدنبال تب شدید دچار افزایش نفوذ پذیری مویرگها و سپس علائم هشدار دهنده که عمدتا ناشی از نشت پلاسما است، خواهند شد: افت فشار خون ، بی قراری ، پوست سرد و مرطوب و نبض تند. و در نهایت در فرم های شدید بیماری فرد دچار شوک می گردد.

در افرادی که فاز بحرانی را سپری کرده شرایط عمومی بهبود یافته، اشتهای بیمار بازگشته و علائم معده ای روده ای بیمار برطرف شده و در نهایت وضعیت همودینامیک بیمار اصلاح و حجم ادرار بیمار افزایش پیدا می کند.

دکتر طهرانی متذکر شد، تعدادی زیادی از بیماری های عفونی و غیر عفونی علائم شبیه بیماری دنگ و دنگ شدید ایجاد  می کنند. لذا لازم است پزشکان، با خصوصیات اپیدمیولوژیکی بیماریهای تب دار در منطقه خود آشنا شده باشند. در بیماران مراجعه کننده با تب با شروع حاد ناگهانی و بدون علت مشخص، وجود علائم بالینی و یافته های اپیدمیولوژیکی ، بررسی تستهای ویروس شناسی در تشخیص کمک کننده است. درمان این بیماری بر اساس علائم فرد و به صورت درمانهای علامتی می باشد.

دانشیار گروه بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه توصیه کرد برای پیشگیری از تب دنگ، باید موارد زیر رعایت شوند:

• پوشیدن لباسهای آستین بلند و شلوار بلند و جوراب، در زمان سفر به مناطق همه گیری بیماری
• استفاده از کرم یا مواد دافع حشرات بر مناطق پوست که با لباس پوشیده نمی شوند
• استفاده از پشه بند در صورت استراحت در فضای باز
• نصب توری روی درب و پنجره
• تخلیه و تمیز کردن مرتب ظروف محتوی آب گلدانهای شیشه ای، ظروف زیر گلدان و ظروف آب پرندگان و حیوانات
• تعبیه درب روی ظروف محتوی آب مانند تانکر
• جلوگیری از تجمع آب راکد در زباله ها و ضایعات جامد.

دبیر علمی کنفرانس تب دنگی در خاتمه گفت: با عنایت به گزارش مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت متبوع در خصوص افزایش بیماری تب دنگی (تا ظهر شنبه 1403/03/26 ، 89 مورد گزارش شده است)  و نیز خطر اپیدمی این بیماری در کشور، مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه با همکاری مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت متبوع قصد دارد جهت آموزش و افزایش دانش پزشکان و پرسنل کادر بهداشتی- درمانی سراسر کشور، کنفرانس یک روزه تب دنگی را روز یکشنبه مورخ 17 تیر ماه 1403 با امتیاز بازآموزی و به صورت رایگان از ساعت 7:30 لغایت 13:00 در سالن ابن سینای دانشکده پزشکی برگزار نماید. علاقمندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانند به سایت مرکز به آدرس idtmrc.sbmu.ac.ir مراجعه یا با شماره های 22439963 الی 8 تماس حاصل نمایند.