پنجم اسفندماه، زادروز تولد فیلسوف، ریاضیدان و منجم ایرانی خواجه نصیرالدین طوسی است که در تقویم کشور با نام "روز مهندس" نامگذاری شده است. روزی که به پاس بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، این نام را بر آن نهاده‌ اند.

خواجه‌ نصیرالدین طوسی از جمله دانشمندان بزرگ ریاضی و هندسه است که در تاریخ 5 جمادی‌ الاول سال 597هجری قمری در جهرود قم پا به جهان گذاشته است.ابتدا علوم عقلي و نقلي و حكمت مشاء و سپس رياضيات، فقه، فلسفه، نجوم و ادبيات را آموخت و در علوم روز به استادي تمام رسيد.

وي چند سال پس از حمله سپاه چنگيزخان مغول، به قلعه اسماعيليه پناه برد و در آن‏جا نيز از تاليف و نگارش باز نايستاد. با غلبه سپاه مغول بر اسماعيليان، وي به خدمت هولاكوخان فرمانرواي وقت مغول پيوست و با استفاده از نفوذ خود، از كشتار مردم و دانشمندان و تخريب آثار فرهنگي و علمي و غارت شهرها و روستاها جلوگيري نمود. پس از فتح بغداد و سقوط عباسيان، خواجه نصير ماموريت يافت تا رصدخانه مراغه را ترتيب دهد. او جماعتي از رياضي‏ دانان بزرگ را گردآورد و كار احداث رصدخانه را در سال 657 ق آغاز كرد. خواجه، با اين كار، عالمان بزرگ زمان را كه پراكنده بودند در يك مكان، جمع كرد و همچنين كتابخانه ‏اي عظيم در محل رصدخانه مراغه احداث نمود. وي براي تهيه كتاب‏هاي مورد نظر، كتبي از بغداد، شام و شمال آفريقا و اطراف و اكناف ايران فراهم نمود و كتابخانه‏ اي با بيش از 400 هزار جلد كتاب، ايجاد كرد. عمر خواجه از اين پس در خدمات علمي گذشت.

وي يكي از بزرگ‏ترين بنيانگذاران كلام شيعه بود و ضمن تاييد حكمت ابن‏ سينا، به شرح مشكلات اشارات پرداخت. وي همچنين آثار متعددي را در علوم مختلف به نگارش درآورد كه اخلاق ناصري، تجريد العقايد، زيج ايلخاني، اوصاف الاشراف، اساس الاقتباس و تذكره نصيريه و بيش از 60 اثر ديگر در اصول دين، منطق، هندسه، هيئت، نجوم، عروض و شعر از آن جمله‏ اند. خواجه نصيرالدين در سال 672 در 75 سالگي درگذشت و در كاظمين به خاك سپرده شد.

این روز فرصت مناسبی است تا از زحمات و خدمات مهندسین فرهیخته که نامشان با جمله "برای مهندسان بن بست معنا ندارد چون یا راهی می یابند یا راهی می سازند" پیونده خورده، تقدیر بعمل آید. امید است که جامعه مهندسان کشور با پشتوانه شکوهمند تاریخ مهندسی که خواجه نصیر یکی از ستون های استوار آن است نگاهی به قله های رفیع پیشروی این عرصه داشته باشند و با تلاش و تخصص و اخلاق حرفه ای، کشور اسلامی ایران را در پهنه جهانی بالا و بالاتر سوق دهند.