ضمن تسلیت فاجعه منا

عيدسعید غدير خم بر شما عزیزان مباركباد.

 

قسم به جان تو اى عشق ، اى تمامى هست       كه هست هستى ما از خم غدير تومست    

(مردانی)

 

جهان تشيع با سه واقعه مهم شناخته ميشود.

 غدير               عاشورا                   انتظار

غدير پدر ولايت ، عاشورا فرزند ولايت و انتظار اميد ولايت است . شناخت عاشورا و فلسفه انتظار در گرو شناخت واقعه غدير است.

پس غدير را بايد شناخت و  فهميد!  و شناخت صحيح علي (ع) پيش نياز درك غديراست.

علي(ع) را چگونه مي توان شناخت ؟ در پهنا و درازاي تاريخ  بعد  از غدير و تشيع، بسيار كسان از دوست و دشمن و بيطرف درباره علي (ع) سخن گفته اند و علي(ع) از ديدگاه پيامبر، ائمه، مسلمانان ، مسيحيان و حتي علي (ع) از ديدگاه دشمنان و ... مورد بحث قرار گرفته است . ولي شايد شناخت علي از ديدگاه علي يكي از مناسب ترين راهها باشد و اين را بايد در نهج البلاغه جستجو كرد هر چند شناخت علي (ع) در عمق كاري سخت و دست نيافتني است ولی آب دريا را اگر نتوان کشيد هم به قدر تشنگي بايد چشيد.. نهج البلاغه به معناي درهاي بلاغت گزيده اي از سخنان گهر بار علي(ع) است كه توسط محمدبن ابي احمد حسني ملقب به سيد رضي ( تولد 359 وفات 404 ) در چارچوب 239 خطبه و 79 نامه و 480 فراز پند و حكمت جمع آوري شده است . دراين گلچين موضوعهايي نظير  سفارش به تقوا، اهميت قرآن، حكومت اسلامي ، خداشناسي ، رعايت عدالت ، توجه به بيت المال،وظايف مسلمان ، وظايف حاكم ، توجه به حقوق ديگران و .... مورد تاكيد واقع شده است .

 از نهج البلاغه در مي يابيم كه : علي (ع) بدون  توجه  به  مصلحت  انديشي  زود گذر در سه  جبهه مارقين (سركشان) ،    قاسطين (دين گريزان) و ناكثين (پيمان شكنان) جنگيد، و براي هميشه تاريخ چهره واقعي آنان  را روشن ساخت. او قصد نداشت به هرقيمتي بر جامعه اسلامي آن زمان حكومت دائم داشته باشد و اين حكومت خود را استمرار بخشد، بلکه هدف او از داشتن حکومت نهادينه كردن ارزش ها و مشخص كردن خطوط و جا انداختن آنها در ذهنيت تاريخ براي عبرت و آموزش جوامع اسلامي آينده بود . قصد او بطور عملي ايجاد ذهنيتي از روابط و ضوابط جامعه اي برخوردار از مدنيتي اسلامي بود و در غير از اين به گفته خودش حكومت براي او كمتر ازآب بيني يك بز ارزش نداشت. از گفتار اوست:  (كلمات قصار شماره 73)  . كسي كه خود را براي مردم پيشوا قرار ميدهد لازم است قبل از تعليم ديگران به تعليم خويش بپردازد.و قبل از آنكه مردم را با زبانش تاديب كند  روشهاي عملي خودرا سرمشق مردم قرار دهد و كسي كه به تعليم و تربيت خود اهتمام مي ورزد بيشتر در خور تجليل است تا كسي كه  به تعليم و تربيت ديگران همت ميگمارد و چه زيبا در جواب عاصم حارثي ميفرمايد:"افسوس كه نميداني من وتو مثل هم نيستيم .خداوند به رهبران دادگستر لازم گردانيده است كه خود را با ناتوان ترين مردم تطبيق دهند تا درماندگان دچار هيجان و شورش نشوند."

 

غديرخم

جحفه نام چهار راهي است در 64 كيلومتري راه مكه به مدينه كه محل تلاقي راههاي مصر و مدينه و شام و عراق ميباشد. در 4 كيلومتري جحفه بركه كوچكي است  با آب كم وچند درخت پير و هواي تفتيده و گرم كه مسافرين خسته از راه را اندكي ارامش ميداد. و اين بركه كوچك همان غدير خم است كه با نام علي(ع) انچنان بزرگ و زيبا و دلپذير شد كه هر كس به ان برسد نه اندكي ارامش كه سعادت كامل مي يابد. این برکه کوچک به شرف نام علی(ع) انچنان بزرگ شد كه اقيانوسهاي متلاطم در ساحل ان ارام ميگيرند.و هر كس به توانمندي خود از اعماق ان مرواريد نيكبختي و هارموني با جهان هستي را صيد ميكند.

در سال دهم هجري بعد از حجت الوداع در نيمروز هيجدهم ذي الحجه بعد از وحي كه" اى پـيـامـبـر! آنـچـه از طـرف پروردگارت بر تو نازل شده است به مردم برسان و اگر..." (مائده / 67) و انگاه  پيامبر بر فراز جهاز شتران در كنار غدير خم فرمود:"من كنت مولاه فهذا على مولاه...." و بعد از ان باز وحي امد كه  " امروز, دين شما را كامل و نعمت خود را بر شما تمام كردم . (مائده / 3) .وسر انجام در كنار اين بركه كوچك بود كه مسير سعادت انسانها در انتهاي نبوت  به ابتداي بزرگراه ولايت منتقل گرديد.

 با برداشت از سخنان امام علی(ع) می توان به بسیاری از مسایل مهم روز پرداخت ولی در این مختصربطور بسیار چکیده به بهداشت روانی از منظر امام (ع) می پردازیم.

 

امام علي (ع) و بهداشت رواني

سازمان بهداشت جهاني مي گويد بهداشت رواني عبارتست از حالت توازن بين شخص و ديگران و محيط اطراف او و شخص برخوردار از بهداشت رواني  خود و مشكلات خود و اهداف خود و اطراف خود را مي شناسد ، خودگردان و مستقل است و زود آشفته و سراسيمه نميشود و.. از این تعریف در می یابیم که پايه و اساس بهداشت رواني خودشناسي است . اين خود چيست ؟ امام علي (ع) این خود را اینگونه معرفی مي فرمايد. (خطبه 103) دانا كسي است كه قدر خود را بشناسد و نادان بالعكس..بازمي فرمايدكه تو فكر مي كني همين جثه كوچك هستي ؟ در تو دنيايي بزرگ نهفته است . و در خطبه 203 ميفرمايد: انسان رشد يافته كسي است كه از خود براي خود بهره برداري نمايد . در نهايت مي گويد: خود انساني خود را درياب تابه حيات طيبه ( واژه قراني ) برسي و اين همان حيات معقول است . و در نهايت حيات معقول يعني هارموني باجهان  هستي و يعني آرامش . پایان

 

منابع:

 نهج البلاغه:مترجم .كاظم عابديني مطلق .چاپ چهارم . تهران نشر افرينه 1379

نهج البلاغه:مترجم.. دكتر سيد جعفر شهيدي. چاپ پنجم تهران . اموزش انقلاب اسلامي . 1373

مجموعه مقالات همايش دين و دنيا از منظر امام علي(ع)

دانشگاه علوم پزشكي اصغهان .. 1379